Zasadnicze różnice między oponą letnią a zimową
Jedną z podstawowych czynności serwisowych związanych z eksploatacją samochodu jest sezonowa wymiana opon na letnie bądź zimowe. Badania przeprowadzone w 2018 roku wskazują, że niemal 80% polskich kierowców dokonuje sezonowej wymiany ogumienia, a świadomość znaczenia tej czynności z roku na rok systematycznie wzrasta. Niemniej cała jedna piąta badanych nie wymienia opon, kierując się chęcią redukcji kosztów na rzecz posiadania tylko jednego kompletu. To ogromny błąd, ponieważ sezonowa wymiana opon znacząco wpływa na bezpieczeństwo i ergonomię jazdy, a ogumienie niedopasowane do warunków pogodowych jest częstą przyczyną wypadków drogowych. Wystarczy wspomnieć, że dla samochodu zaopatrzonego w opony letnie droga hamowania na oblodzonej drodze przy prędkości 50 km/h zwiększa się aż o 30 metrów. Warto zatem wiedzieć, czym różnią się od siebie opony letnie i zimowe oraz jak wpływa to na jazdę w konkretnych warunkach.
Różnica pierwsza – kształt bieżnika
Najbardziej znacząca różnica między oponami letnimi i zimowymi związana jest z kształtem bieżnika. Rzeźba bieżnika w przypadku opon letnich jest prosta i charakteryzują ją duże, gładkie bloki. Są one istotne w kontekście rozgrzanego asfaltu i przekładają się bezpośrednio na warunki trakcyjne oraz zapewnienie stabilnego toru jazdy. Jednocześnie rowki odprowadzające są szerokie, a liczba lameli niewielka – w ten sposób można zapobiec ślizganiu się opony na kałużach i tym samym zneutralizować zjawisko akwaplanacji, czyli utraty przyczepności podczas jazdy po wilgotnej nawierzchni. Brak odpowiednio wyprofilowanego bieżnika mógłby bowiem doprowadzić do tego, że pomiędzy oponą a jezdnią utworzyłaby się warstewka wody, co spowodowałoby utratę kontroli nad pojazdem. Dzięki zastosowaniu wymienionych rozwiązań opona letnia może jednak stykać się z podłożem największą dostępną powierzchnią.
Opony zimowe charakteryzują się za to znacznie lepszą przyczepnością do dróg pokrytych śniegiem, lodem lub błotem pośniegowym. Wynika to z faktu, że ogumienie zimowe cechuje się bardziej „agresywną” rzeźbą bieżnika, tzn. mają one znacznie więcej głębokich rowków i odpowiednio ukształtowanych nacięć lamelkowych. Centralne rowki odprowadzające są węższe niż w przypadku opon letnich, a rowki boczne – szersze, przez co potrafią efektywniej usuwać śnieg i pośniegowe błoto (są odporne na efekt akwaplanacji). Dodatkowo licznie występujące nacięcia zazębiają się ze śniegiem, co zwiększa stabilność jazdy oraz wpływa na płynność hamowania i przyśpieszania. Należy przy tym pamiętać, że opony zimowe powinny zostać wymienione na nowe w sytuacji, gdy głębokość rowków jest mniejsza niż 4 mm, natomiast letnie – jeśli bieżnik jest płytszy niż 3 mm.
Różnica druga – skład mieszanki gum
Drugą istotną kwestią odróżniającą właściwości opon letnich i zimowych jest skład mieszanki, z których są one wykonane. Guma zastosowana w oponach zimowych jest zdecydowanie bardziej miękka od letnich, za co odpowiada większa zawartość procentowa kauczuku naturalnego, krzemionki i innych dodatków. W ten sposób opony zimowe zachowują odpowiednią plastyczność oraz elastyczność nawet w przypadku wystąpienia silnych mrozów. Warto jednak zaznaczyć, że chociaż opony zimowe w niskich temperaturach nie twardnieją, tylko nabierają odpowiedniej sztywności, to w zamian w wysokich temperaturach guma robi się zbyt miękka, przez co dochodzi do szybszego zużycia bieżnika, pogarsza się przyczepność, zwiększa spalanie, a auto prowadzi się niestabilnie. Stosowanie opon zimowych jest uzasadnione dopiero w sytuacji, gdy temperatura spada poniżej ok. 7 °C.
Analogicznie dzieje się w przypadku opon letnich. Przy bardziej mroźnej pogodzie mogą z łatwością stać się twarde i kruche, co negatywnie wpływa na przyczepność pojazdu do podłoża, ponieważ zastosowana mieszanka charakteryzuje się mniejszą zawartością naturalnego kauczuku. Opony letnie produkowane są z twardej, sztywnej gumy, która zawiera duże ilości sadzy – dzięki temu opony nadają się do eksploatacji w warunkach letnich, ponieważ nie tracą swojej konsystencji i są odporne na pracę przy wysokich temperaturach. Opony letnie sprawdzają się nawet w ekstremalnie trudnych warunkach, kiedy temperatura pracy dochodzi do 60 °C, a asfalt ulega rozgrzaniu i stopieniu. Oznacza to jednocześnie, że opony letnie wyróżniają się niższym współczynnikiem tarciem, a tym samym pozwalają oszczędzić paliwo. Z tych względów cykliczna wymiana opon jest rzeczą absolutnie niezbędną dla prawidłowego funkcjonowania auta.
